[รอบรู้สมุนไพร] พลับพลึง ลดอักเสบ
พลับพลึง มีอีกชื่อว่า ว่านชน มีการปลูกไว้เป็นไม้ประดับเพราะใบใหญ่ ดอกสวยสีขาว ชาวไทยใหญ่มีความเชื่อว่า พลับพลึงเชื่อมฟ้าดินเข้าด้วยกัน เมื่อพลับพลึงออกดอกเมื่อนั้นฝนจะตก ออกดอกมาฝนตกมาก ถ้าไม่ออกดอกฝนจะแล้ง ทำให้ต้องคอยดูแลรดน้ำดีๆ ฝนตกได้ตกตามฤดูกาล
พลับพลึง ในตำรายารักษาเด็ก
ในคัมภีร์ปฐมจินดา มีการใช้พลับพลึงในโรคซาง หละ เขม่า มีปัญหาปากลิ้น ให้เอาพลับพลึง ไพล เมล็ดผักกาด น้ำมันงูเหลือม ว่านน้ำ ยา 5 สิ่งนี้ เอาเสมอกัน ตำคุลีการเข้ากันอุ่นไฟให้ร้อน ห่อผ้าประทับชายโครง ให้เสมหะในโครงนั้นเลื่อนลงไปอยู่ในท้อง เป็นยาแก้พิษตานซาง หายดีนักแล
พลับพลึง ยาแก้ช้ำบวม
หลายประเทศในอาเซียน รู้จักพลับพลึง และใช้ในสรรพคุณเดียวกันคือ แก้ปวด แก้อักเสบ แก้ช้ำบวม แก้ปวดหัว แก้ไข้ มีการศึกษาพบว่าใบพลับพลึงที่ผ่านการอบแห้งที่อุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 30 นาทีให้ปริมาณสารสำคัญไลโครีน ในการต้านการอักเสบมากที่สุด ดังนั้น จึงสอดคล้องกับการใช้ใบพลับพลึงเข้ายาร่วมกับความร้อน เช่น ทับหม้อเกลือ ยาประคบ ยาย่าง
คนไทยโบราณใช้ใบพลับพลึงแก้ปวดเมื่อย และใช้ประคบหน้าท้องแม่หลังคลอด หรืออยู่ไฟ เช่นทับหม้อเกลือ ทำให้มดลูกเข้าอู่เร็ว ใช้เป็นยาภายนอก โดยนำใบมาลนไฟให้ตายนึ่ง แล้วพันตามอวัยวะที่เคล็ด ยอก ปวด บวม หักแพลง หรือใช้ทำยาประคบ ยาย่าง ยานอน **ไม่ใช้เป็นยากินเพราะมีพิษ**
ตัวอย่างตำรับยา
ยาพันแก้ปวดหัว : นำใบพลับพลึง ลนไฟ พันรอบศีรษะ แก้ปวดหัว
ยาประคบเส้น : เทียนดำ 1 บาท เกลือ 1 บาท อบเชย 2 บาท ไพล 4 บาท ใบพลับพลึง 8 บาท ใบมะขาม 12 บาท ตำห่อผ้านึ่งให้ร้อน ประคบเส้นตึงให้หย่อน
(หมายเหตุ : 1 บาท เท่ากับ 15 กรัม)
ยาประคบแก้ช้ำ อักเสบ : พลับพลึง(ว่านชน) ไพล ขมิ้นชัน ผิวมะกรูด ใบมะขาม ใบส้มป่อย เกลือแกง การบูร ใบเปล้า ใบหนาด ตำแล้วนำไปทำยาประคบ
#พลับพลึง #แก้ปวด #ลดบวม #แก้อักเสบ
ขอบคุณข้อมูลจาก : สถาบันการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร
